Nu reizen maken door de coronapandemie lastiger is dan eerder, kan digitaal lesmateriaal en e-learning uitkomst bieden. Zo heeft Museum en Herinnerings Auschwitz meerdere lesplannen ontwikkeld die gericht zijn op het Nederlandse klaslokaal. Zeker nu de laatste overlevenden ons verlaten en de afstand tot de historie groeit, is onderwijs over de verschrikkingen van Auschwitz van groter belang dan ooit te voren.
Zo zijn er lessen ontwikkeld over de geschiedenis en groei van het concentratie- en vernietingingskamp Auschwitz. Dit lesplan gaat in op het ontstaan van het kamp, de eerste Poolse gevangenen, de behandeling van de Sovjet-krijgsgevangen en de komst van en moord op de Joden, de Roma en Sinti. Dit lesplan gaat daarnaast ook in op de behandeling van vrouwen en kinderen, de erbarmelijke leefomstandigheden in het kamp en de systematische moord die koelbloedig werd uitgevoerd door de nazi's.
Daarnaast heeft zij een uitgebreid lesprogramma ontwikkeld over de vervolging van de Joden in Nederland tussen 1940 en 1945. De stapgewijze vervolging in Nederland komt aan bod, van de eerste 'verboden voor Joden'-bordjes tot de massale razzia's en deportaties.
Een derde lespakket gaat in over de ideologische achtergronden van het nationaalsocialisme. In dit lespakket komt onder andere de Machtergreifung, het Führerprinzip en het rabiate antisemitisme van de nazi's aan bod. In dit lespakket zitten ook meerdere opdrachten zodat de leerlingen kennis kunnen vergaren over deze ideologie.
De Anne Frank Stichting heeft lesmateriaal voor elk leerniveau, van basisonderwijs tot bovenbouw VO. De lessen gaan onder meer over Anne Frank, de Holocaust in het algemeen, antisemitisme en andere vormen van discriminatie.
Het mediamuseum Beeld en Geluid heeft zijn gehele radiocollectie uit de Tweede Wereldoorlog online gezet.
Wat zei Koningin Wilhelmina in 1941 in haar kersttoespraak? Klonk vrees voor de Duitsers door in de stemmen van radiopresentatoren? En wat was het geluid op straat tijdens de viering van de bevrijding in Tilburg? Het is allemaal op internet te horen. Mediamuseum Beeld en Geluid heeft namelijk zijn gehele collectie aan radio-uitzendingen uit de Tweede Wereldoorlog online gezet. Klik hier om verder te lezen.
Mocht je leuke lesideeën hebben aan de hand van deze fragmenten, deel ze dan met ons: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Op zoek naar een inspirerende of interessante gastspreker voor tijdens uw lessen? Na de Oorlog biedt een scala aan verschillende gastsprekers aan - jong, oud, bekend, onbekend, Joods, niet-Joods. Deze personen kunnen de lessen over de Tweede Wereldoorlog en Holocaust een extra dimensie geven, en de stof nog levendiger maken!
Na de Oorlog is actief in heel Nederland en de gastles kan gegeven worden voor een relatief kleine vergoeding. Daarnaast bieden zij ook workshops en activiteiten aan. Hun missie omschrijven ze zelf alsvolgt:
Kun je door middel van een persoonlijk verhaal de emotie en de verbeelding triggeren van je leerlingen? En daarbij het mechanisme van een genocide ontleden om datzelfde publiek inzicht te geven in hedendaagse maatschappelijke ontwikkelingen? En kunnen hun (klein)kinderen, de naoorlogse generatie, dezelfde emotie en verbeelding bij leerlingen teweegbrengen als ooggetuigen? Dit waren de eerste twee vragen die wij onszelf stelden toen een ooggetuige van de Holocaust aangaf, dat zij over niet al te lange tijd fysiek en mentaal niet meer in staat zou zijn om het persoonlijke verhaal op scholen of herdenkingen te vertellen.
Via gastlessen hoopt Na de Oorlog dat de afstand tot de Holocaust niet verder zal vergroten de komende jaren. Weten wie er allemaal gastlessen kunnen geven op uw school? Klik hier.
Een van de gastsprekers is Stanley Winnik. Hij vertelt het verhaal over zijn vader Ies en halfzusje Ina, die hij nooit heeft gekend. Een kind dat wordt geboren in 1942. En dat vermoord is in Auschwitz, slechts 15 maanden oud. In dat ene kind komt voor Winnik de hele oorlog bij elkaar. Hij wordt persoonlijk en weet de aandacht vast te houden.
Een andere gastspreker is Job Cohen. Cohen vertelt het verhaal van zijn moeder Hetty. Ze duikt onder, wordt gearresteerd, vlucht en klopt tevergeefs bij een vriendin aan. "Hoe kun je bevriend blijven met iemand die jou geen onderduikplek gaf?" Dat had Cohen zijn moeder nog eens willen vragen.
Een gastspreker is een perfecte manier om het abstractieniveau van de Holocaust naar beneden te halen, juist ook voor MBO-studenten
Op 7 januari 2020 wijdde talkshow De Wereld Draait Door een volledige aflevering aan Selma van de Perre, de joodse verzetsstrijdster uit de Tweede Wereldoorlog.
Haar boek 'Mijn Naam is Selma' verscheen onlangs, en het is meer dan 75 jaar geleden dat Auschwitz bevrijd werd. Mevrouw Van de Perre's verhaal spreekt voor zichzelf, als een voorbeeld van moed en overlevingsdrang.
Over het boek 'Mijn Naam is Selma':
Ze was zeventien toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Tot dan toe had het feit dat Selma joods was geen grote rol in haar leven gespeeld, maar nu werd het ineens een kwestie van leven en dood. Hoewel ze in 1942 werd opgeroepen om zich te melden voor een werkkamp, wist ze daar onderuit te komen. Ze sloot zich aan bij het verzet: onder de naam Margareta van der Kuit, ofwel Marga, vervalste ze documenten en koerierde ze door het hele land. Verscheidene keren ontsnapte ze aan de nazi’s, maar in juli 1944 werd ze verraden en via kamp Vught naar Ravensbrück getransporteerd. Anders dan haar zusje Clara en haar ouders overleefde ze de gruwelen van het kamp. Al die tijd wist niemand dat ze joods was, en niemand kende haar echte naam. Pas na de oorlog durfde ze die weer uit te spreken: Selma.
Bekijk de gehele aflevering van De Wereld Draait Door hier.
De weinige overlevenden van vernietigingskamp Sobibor getuigden na de Tweede Wereldoorlog, maar niemand van hen heeft het hele kamp – inclusief de gaskamers – gezien. Tot na 70 jaar archeologisch onderzoek een geheime tunnel, de resten van de gaskamers en naamplaatjes aan het licht bracht.
In deze lessen onderzoeken leerlingen de geschiedenis van Sobibor vanuit het perspectief van de archeoloog. Zij verdiepen zich in voorwerpen die in de grond zijn gevonden. Bijzonder indringend is de 3D-animatie, toegelicht door een van de archeologen.
Sporen van de Holocaust in Sobibor opgegraven
Achter elke vondst zit een persoon. Er waren 170.000-250.000 slachtoffers, 34.313 Nederlanders om precies te zijn. Wie waren deze mensen? De leerlingen gaan levensverhalen reconstrueren. Op internet zijn al veel archieven digitaal toegankelijk en dus is er veel te vinden: in kranten, in politiedossiers, persoonskaarten. In de afsluitende les gaat het om de vraag: wat moeten we ermee, wat kunnen we met al deze informatie? Er wordt samen, liefst klassikaal, gezocht naar een antwoord.
Nooit Voltooid Verleden is een digitale lesbrief, geschikt voor: – bovenbouw vmbo – onderbouw havo en vwo – als voorbereiding op een bezoek aan een voormalig concentratiekamp in Nederland, een oorlogs- of verzetsmuseum of een voormalige synagoge in uw regio, zoals Museum Sjoel Elburg – als voorbereiding op een bezoek van een gastspreker vanuit Landelijk Steunpunt Gastsprekers WOII – Heden
Wilt u meer informatie of heeft u opmerkingen, neem dan contact op met Mirjam Huffener, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Als een van de grootste en belangrijkste musea en herdenkingscentra over de Holocaust heeft het United States Holocaust Memorial Museum (USHMM) een uitgebreid aanbod aan lesmateriaal over de Holocaust, zowel om online les mee te geven als om in de klas te gebruiken. Naast gerichte lesplannen voor elk onderwijsniveau heeft de website van het museum een indrukwekkende Encyclopedie van de Holocaust en zijn honderden (primaire) bronnen en foto's over de Holocaust vrij toegankelijk, en waar nodig vertaald in het Engels.
In de encyclopedie is allerlei informatie te vinden, over personen, plaatsen, gebeurtenissen en ontwikkelingen. Op een zeer toegangelijke wijze is deze informatie zowel via beeld, geluid als video te benutten voor zowel binnen als buiten de les.
De geschiedenis van Apeldoorn kent een aantal zwarte bladzijden die om verschillende redenen beladen zijn. Gebeurtenissen, momenten en perioden waaraan we minder graag herinnerd worden, omdat ze ook jaren later nog gevoelens van schuld, schaamte, onbegrip of machteloosheid kunnen oproepen. Met het project 'Beladen geschiedenis: licht op de schaduwkant’ maakt bibliotheek CODA in samenwerking met Stichting Apeldoornsche Bosch die zwarte bladzijden en de daaraan verbonden plekken in en om Apeldoorn zowel on- als offline zichtbaar.
Om deze reden is de website www.beladengeschiedenis-apeldoorn.nl gelanceerd. Naast de website is er ook een wandeling met routeboekje + audiotour opgesteld die langs beladen locaties in Apeldoorn voert. Plekken in en om Apeldoorn die tijdens de Tweede Wereldoorlog gerelateerd zijn aan het nationaalsocialisme en de Duitse aanwezigheid worden op deze manier zichtbaar gemaakt, de bunker van Seyss-Inquart is hier het meest duidelijke voorbeeld van. De audiotour is gratis te downloaden in de Apeldoorn Stories-app in Google Plat en de App-Store. het routeboekje is gratis te verkrijgen bij Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch en bij CODA, waar de wandeling begint.
Lesmateriaal voor het onderwijs Om de persoonlijke verhalen bij de beladen geschiedenis van Apeldoorn een gezicht te geven, is een educatief programma ontwikkeld. In deze les wordt stilgestaan bij de keuzes en dilemma’s waar Apeldoorners tijdens de laatste jaren van de bezetting voor kwamen te staan en wat de betekenis daarvan is in zowel verleden als heden. Het programma is vanaf september 2023 beschikbaar en is bedoeld voor schoolklassen en groepen in het primair en voortgezet onderwijs en in het middelbaar beroepsonderwijs.
Daarnaast kunnen scholen en groepen ook een bezoek brengen aan Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch. Voor elke (doel)groep is een aangepast educatief programma beschikbaar. Voor meer informatie over het educatieve programma rond ‘Beladen geschiedenis’ of het Herinneringscentrum, kunt u Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. opnemen met de afdeling Educatie van CODA.
"Dames en heren, indien onze arbeid slaagt, dan zal later in gelukkiger eeuwen het Joodse Werkdorp Nieuwesluis als een klein lichtpunt in donkere tijden worden herdacht," sprak de voorzitter van de Stichting Joodsche Arbeid, prof. dr. mr. Georg van den Bergh, haast profetisch bij de opening van het Werkdorp in 1934.
Tussen 1933 en 1940 vluchtten duizenden Duitse en Oostenrijkse Joden naar Nederland, in de hoop daar veilig te zijn voor de nazi's. In het Joodse Werkdorp Nieuwesluis in de Wieringerpolder werden honderden Joodse vluchtelingen opgeleid tot boer of smid, timmerman of kibboetsnik. Het Werkdorp kon zichzelf zo van voedsel, kleding en werktuigen voorzien. Vrouwen kregen onder meer lessen in traditioneel Joods huishouden, pluimveeteelt en kleding naaien. Eenmaal omgeschoold, konden de jonge mannen en vrouwen zich vooral zo snel mogelijk in Palestina of elders vestigen, was de gedachte. 's Avonds waren er daarom lessen gegeven in het Spaans, voor mensen die naar Zuid-Amerika toe wilden, en 'Palestinakunde': Hebreeuws, Joodse cultuur en geschiedenis.
De Nederlandse overheid steunde de oprichting van het Werkdorp in de pas in 1930 drooggemalen Wieringerpolder. Het idee dat de vluchtelingen snel zouden doorstromen naar andere bestemmingen dan Nederland vond men aantrekkelijk. Er werd afgesproken dat het Werkdorp geen diensten mocht verlenen of producten mocht verkopen, om concurrentie met Nederlanders te voorkomen. Één leerling mocht buiten het Werkkamp meelopen in een garagebedrijf, maar werd weggestuurd toen de Duitsers hun rassenwetten invoerden.
Volgens de overeenkomst tussen de Stichting Joodse Arbeid, de stichting achter het Joods Werkdorp, en de regering mochten de leerlingen maximaal 2 jaar in Nederland mochten verblijven. De Stichting Joodse Arbeid was zelf verantwoordelijk voor het over de grens zetten van leerlingen die de met de opleiding stopten. Zo is een geval bekend van een leerling die verwijderd werd uit het Werkdorp omdat hij te communistisch was, en door de Stichting over de grens naar België is gezet. Hij ging gelijk terug naar Nederland en heeft de oorlog overleefd.
Het Werkdorp kon zo'n 300 leerlingen tegelijk onderbrengen, op de plek waar eerst de bouwers van de Afsluitdijk in barakken waren ondergebracht. Er werden barakken en huizen bijgebouwd, en een gemeenschapshuis dat er nu nog staat. De gescheiden wasbakken in de voormalige spoelkeuken getuigen nog van de tijd dat er voor een heel dorp koosjer gekookt werd.
Rob Warnars van de Stichting aankoop en exploitatie voormalig Joods Werkdorp Slootdorp-Nieuwesluis heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de voormalige inwoners van het dorp: "Wanneer je namen blijft noemen en vermelden, blijven de personen om wie het gaat ook een beetje in leven." Inmiddels heeft hij de namen van meer dan 900 voormalige inwoners van het dorp opgegraven.
Door hun opleiding in het werkdorp wisten uiteindelijk honderden leerlingen de oorlog op de een of andere manier te overleven. 157 emigreerden al voor 1940 naar Palestina, waarvan zo'n 75 op het schip de Dora. Tijdens en na de bezetting vertrokken nog 48 werkdorpbewoners naar Palestina. 61 arbeiders werden achtergelaten in het Werkdorp, toen de Duitsers in 1941 de rest van de bevolking deporteerden. De oogst moest binnengehaald worden, dat begreep de bezetter ook. De achtergebleven Joden doken snel onder, en wisten in Nederland de oorlog uit te zitten. Ruim 200 Joden uit het Werkdorp werden afgevoerd en vermoord. De barakken werden grotendeels gesloopt; het gemeenschapshuis staat er nog. De thorarol uit de kleine synagoge van het dorp werd na Kristallnacht vanuit Duitsland naar Nederland gehaald, heeft de oorlog overleefd, en is thans in het bezit van de Stichting voormalig Joods Werkdorp.
Monument voor het Werkdorp
In 1989 is er een monument onthuld ter herinnering aan het Werkdorp. Rond dit monument liggen er sinds 20 maart 2020 herdenkingsstenen voor de omgekomen leerlingen, een initiatief van de omwonenden. Tegenwoordig zijn er plannen van de eigenaar van de overgebleven gebouwen, Joep Karel, om ruim 300 arbeidsmigranten onder te brengen op het terrein van het voormalige Werkdorp. Als het aan de Stichting Joods Werkdorp ligt, komt er een bezoekers- en herinneringscentrum in het oude gemeenschapshuis, mogelijk in samenwerking met het Joods Historisch Museum.
Het verhaal van de Tweede Wereldoorlog in cijfers. Deze prachtige presentatie die door middel van film helder grafisch inzicht geeft in de aantallen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Ook is het mogelijk om interactief door de data te gaan. Je kan precies zien waarom er op bepaalde punten meer slachtoffers zijn gevallen dan andere. Een ingrijpend voorbeeld is het aantal omgekomen soldaten bij de slag om Stalingrad. Het is zeker de moeite waard om doorheen te gaan en goed te gebruiken voor lessen over WO II. Klik hier om de bekijken.
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is al jaren bezig met een omvangrijk kunstproject: de Stolpersteine, oftewel struikelstenen. De stenen zijn bedoeld ter nagedachtenis aan volgende de slachtoffers van het Nazi-regime: Joden, Zigeuners, homoseksuelen, Jehova's getuigen en hen waarop men euthanasie heeft gepleegd. (Is een andere betekenis in het Duits dan in het Nederlands).
Ik ben bezig om de Stolpersteine in Rotterdam op de foto te zetten met het huis er ook bij. En daarna maak ik een opdracht i.s.m. het Gemeentearchief Rotterdam en de site digitaal Joods monument / communities Joods monument.
Heb je belangstelling of wil je me helpen, heb je ideeen, laat het me weten!
De Urkse organisatie 'Stichting Odulphu' heeft het stripboek, met bijbehoort lesmaterial, Japien de Joodse uitgebracht. De strip vertelt het leven van de Amsterdams-Joodse koopman Israël Samuel Kropveld die zich samen met zijn vrouw en dochter vlak voor de Tweede Wereldoorlog vestigde op het eiland Urk. De familie kon goed aarden met de Urkers en hadden het erg naar hun zin daar. Na de Duitse inval in Nederland boden veel Urkers de familie aan om onder te duiken. Dit weigerde zij in eerste instantie. Één jaar later besloten zij toch om onder te duiken, vervolgens werden zij opgepakt en naar kamp Westerbork vervoerd. Van daaruit zijn zij op transport gezet naar vernietingskamp Sobibor waar zij direct na aankomst op 9 april 1943 zijn vergast.
Het verhaal van deze familie is exemplarisch voor de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.Het stripboek ‘Japien de Joode’ maakt deze geschiedenis toegankelijk voor zowel oud als jong. De makers van de strip hebben er ook drie lesbrieven bij ontwikkeld. Deze lesbrieven zijn uitermate geschrikt voor de bovenbouw van het basisonderwijs en het gehele middelbare onderwijs.
In samenwerking met Holocaustoverlevenden en onder meer herinneringscentrum Yad Vashem heeft de VN een tweetal studiegidsen over de Holocaust gemaakt.
Studiegids The Last Flight of Petr Ginz vertelt het verhaal van Petr Ginz, een Tsjechische jongen die met indrukwekkende tekeningen de verschrikkelijke situatie om zich heen weergaf, en met zijn kunst ook geestelijk probeerde te ontsnappen aan zijn ellendige situatie. Hij werd in 1944 op zestienjarige leeftijd vermoord in Auschwitz. Een kopie van zijn tekening Maanlandschap werd meegenomen door Israelische astronaut Ilan Ramon op diens noodlottige vlucht met ruimteveer Columbia in 2003.
Studiegids Women and the Holocaust: Courage and Compassion behandelt de Holocaust door de ogen van een zestal vrouwen: Esther Bem, Anna Heilman, Agnes Kun, Anita Lasker-Wallfisch, Julia Lentini en Vladka Meed. Onder onmogelijke omstandigheden probeerden zijn hun families in leven te houden en hun menselijkheid te behouden. Zij vertellen hun verhalen zelf, met bijbehorende videobeelden.
The Void is een digitaal lesplan van holocausteducation.org.uk voor middelbare scholieren, dat de gevolgen van de Holocaust laat zien aan de hand van wat en wie ermee is weggevaagd. In een paar jaar verdwenen uit verschillende regio’s hele gemeenschappen van honderdduizenden of miljoenen mensen, en daarmee hele culturen. The Void laat zien wat een leegtes zij achterlieten, van Rhodos tot Krakau.
Leerlingen worden geconfronteerd met beelden van levendige Joodse gemeenschappen voor de Tweede Wereldoorlog op verschillende plekken in Europa, en hoe diezelfde plaatsen eruit zien nu vrijwel alle Joden er weg zijn. De kernboodschap is duidelijk: genocide eindigt niet met moord, maar laat generaties lang blijvende sporen achter.
Het lesplan gaat uit van één les van ongeveer een uur lang voor middelbare scholieren vanaf ongeveer 13 jaar oud, en is vrij te downloaden met alle bijlagen.
De Joden Houttuinen in Amsterdam was een straat van de oude Jodenbuurt die gesloopt werd om de IJ-tunnel aan te leggen. In De straat die niet meer bestaatgeeft datajournalistiek programma Pointer een rondleiding in dit verdwenen, maar ooit dichtbevolkte stuk Joods Amsterdam.
Slechts weinig van de vele Joden die in dit straatje samengepropt woonden, overleefden de oorlog. Deze virtuele rondwandeling van Pointer vertelt in samenwerking met Joods Amsterdam enkele van hun verhalen, van de boksschool van Ben Bril tot de zuurfabriek van Barend Zwaaf.
Per verdwenen huis, wordt voor zover mogelijk vermeld wie er woonde, en een korte geschiedenis gegeven: ‘Nr. 11: Er is weinig bekend over de bewoners van deze woning. In het Algemeen Handelsblad van 17-12-1914 werd 6.000 kilo ganzenvet aangeboden op dit adres. Tijdens de oorlog is de woning gesloopt.’
Tijdens de Tweede Wereldoorlog onteigende de Duitse bezetter meer dan 7.000 panden van Joodse eigenaren in Amsterdam. Pointer deed hier onderzoek naar, en brengt de geschiedenis op verschillende manieren in beeld in Vastgoedboeken van de Duitse bezetter.
Van het voormalige straatje op het Amsterdamse eiland Uilenburg is nu nog alleen het zogenaamde Goslerhuisje over, tegenwoordig Café De Sluyswacht. Deze virtuele reconstructie brengt de herinnering aan een verdwenen gemeenschap tot leven, en is een uitstekend beginpunt voor een verdere studie van de bevindingen van Pointer, over hoe de Duitsers massaal eigendom van Joden afpakten, en wie daar ook na de oorlog van profiteerden.
Kijk hier naar een kaart van panden die van Joden onteigend zijn in heel Nederland.
Herinneringscentrum Kamp Westerbork heeft het er zwaar mee dat zij momenteel niemand kunnen ontvangen en rondleiden, zo zeggen zij zelf.
De stichting heeft op haar website daarom een virtuele rondleiding staan, samen met een collectie lespakketten voor basisonderwijs, middelbare scholieren en mbo'ers. Deze website kan hiermee een goede aanvulling zijn op klassikale lessen, en geeft leerlingen de mogelijkheid om het kamp - zeker in tijden van lockdown - ook digitaal te bezoeken.
De virtuele rondleiding geeft een inkijkje in het leven in Kamp Westerbork gedurende de oorlog, en laat de schrijnende situatie waarin Nederlandse Joden toen zaten goed aan bod komen.
4FREE is een online omgeving over vrijheid en burgerschap, uitermate geschikt voor MBO-studenten, maar ook voor het voortgezet onderwijs. Sterker nog: de website is geschikt voor eenieder die in gesprek wil gaan over de betekenis van vrijheid en onvrijheid. De gesprekken kunnen ontstaan naar aanleiding van films, artikelen en interviews over vieren en vrijheid. Ook het thema 'herdenken' wordt op een sterke manier behandeld.
Er zijn Films met vragen waarin ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in gesprek gaan met jonge ooggetuigen van de oorlog in Irak en in Syrië. Sara (15) en Trijneke (88) gaan in gesprek en Wahhab (25) en Emmy (85) hebben een gefilmd gesprek over oorlog en vrijheid. Daarnaast zijn er vier films over de grenzen van vrijheid. Daarbij gaat het over vrij zijn van armoede, van angst en vrij zijn in geloof.
Onder Artikelen met vragen staan verschillende teksten die gaan over jongeren met een Indische achtergrond, over 'vrijheid door de eeuwen', dat een mooie geschiedenis schetst. Daarnaast staat er een stuk over discriminatie op basis van je achternaam. Bij al deze teksten staan vragen die in de klas besproken kunnen worden.
Gedurende de Holocaust waren vrouwen net zo goed slachtoffer als mannen en kinderen. Joodse vrouwen werden zelfs als een apart doelwit gezien door de nazi's. Meer dan 2 miljoen vrouwen werden door de nazi's vermoord. De Holocaust had verregaande gevolgen voor het leven van vele vrouwen, Yad Vashem heeft enkelen van hen in de spotlight gezet.
Via deze website worden de verhalen van enkele vrouwen de positie van hen gedurende de Holocaust uitgediept. In de samenleving van de jaren '30-'40 was hun positie in de patriachale samenleving een andere dan die van nu, waardoor vrouwen vooral gezien werden als huisvrouw en moeder. Dit beeld zorgde ook dat de nazi's Joodse vrouwen extra vervolgden en praktisch allen van hen linea recta vermoordden. Duitse mannen die met Joodse vrouwen gingen werden in de jaren '30 al weggezet als 'rassenvervuilers'. Toen de vervolgingen begonnen werden sommige vrouwen gedwongen om de taken die de mannen eerder deden op te pakken.
De spotlight laat de verschillende rollen van vrouwen gedurende de Holocaust zien: waaronder moeder, partizaan, artiest, vriendin. Via enkele voorbeelden komen verschillende aspecten van het vrouw-zijn gedurende de Holocaust aan bod. Vrouwen als Marta Byk, Genia Judzki, Lina Beresin, Lili Kasticher en Mirjam Waterman krijgen een podium bij Yad Vashem. Hun verhalen geven ons een inkijk in de wereld waarin deze vrouwen toen leefden.
“... De toekomstige historicus zal een passende pagina moeten wijden aan de Joodse vrouw in de oorlog. Ze zal een belangrijke plek in de Joodse geschiedenis innemen vanwege haar moed en standvastigheid. Door haar verdienste zijn duizenden families erin geslaagd de verschrikkingen van die tijd te overwinnen.” - Emanuel Ringelblum
