Nieuwe lesmethode: De Joodse Straat
Bij het woord ‘Joden’ denken de meeste leerlingen als eerste aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Misschien ook niet heel vreemd, aangezien deze periode tot op de dag van vandaag nog altijd een grote impact heeft. Met deze associatie wordt echter wel vaak uit het oog verloren dat het Joodse leven in Nederland veel meer was dan alleen de Holocaust. Wie deze Nederlandse Joden waren en hoe ze vóór de oorlog leefden, blijft tot nu toe meestal onderbelicht. Een nieuwe lesmethode brengt daar verandering in.
In De Joodse Straat worden jongeren aangemoedigd om meer te leren over Joden in Nederland: wie ze waren, hoe ze leefden en hoe ze een wezenlijk onderdeel vormden van onze samenleving voordat in 1940 de vervolging begon. De Joodse straat is een interactieve website met bijbehorend lesmateriaal voor het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De kern van dit educatieve project is een virtuele weergave van een straat in vooroorlogs Joods Nederland. Leerlingen kunnen door deze virtuele straat ‘lopen’.
In die straat zien we personen, plaatsen, gebouwen en voorwerpen. De diversiteit van de vooroorlogse Joodse gemeenschap wordt onmiddellijk zichtbaar in de biografieën van de personen. De personages vertellen over hun uiteenlopende levens, dromen, politieke opvattingen, religieuze overtuigingen, onderwijs en verenigingen. Door leerlingen beter bekend te maken met de diversiteit van de Nederlands-Joodse gemeenschap toen en nu worden stereotypen ontkracht. Joden zijn immers meer dan alleen slachtoffers van de Holocaust: zij waren en zijn een integraal onderdeel van de Nederlandse samenleving.
De leerlingen kunnen zelfstandig de verhalen op de website lezen en de verschillende elementen bekijken. Aangeraden wordt om ook de bijbehorende lessen aan te bieden. Er zijn lessen ontworpen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs (VO), voor VO-bovenbouw en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Voor elke doelgroep is er een basisles en een verdiepende les. De lessen laten de leerlingen nóg beter kijken naar de website, waardoor ze meer kennis opdoen over Joods leven en nadenken over de plek van de Joodse cultuur in Nederland. De opdrachten laten de leerlingen kritisch kijken naar gebeurtenissen uit het verleden en het heden.
Met dit project zullen de leerlingen inzicht krijgen in het vooroorlogse Joodse leven. Ze ervaren dat Joden en Joodse gemeenschappen een wezenlijk onderdeel waren van vooroorlogse buurschappen, dorpen en steden; dat de Joden een rijke cultuur hebben en het een heel diverse groep is, wiens religie meer raakvlakken heeft met het christendom en de islam dan ze op het eerste gezicht misschien dachten. Ze maken kennis met de sociale, culturele en politieke aspecten van het Joodse leven voor de oorlog, maar leren bovenal hoe taalgebruik, vooroordelen, stereotyperingen, antisemitisme, racisme en intolerantie leiden tot toenemende buitensluiting van (groepen) mensen. Door deze inzichten kunnen racisme en discriminatie worden bestreden en vooroordelen en stereotypen worden ontkracht. Het is eenvoudig om bij deze lesmethode een brug te slaan naar het belang van de democratie en de rechtsstaat hierin, waarom gelijke rechten voor elke burger zo belangrijk zijn en waarom het noodzakelijk is onze rechtsstaat te onderhouden. Dit maakt de methode niet alleen geschikt voor de geschiedenis- en mentorlessen, maar ook voor maatschappijleer of burgerschap.
Meer zien? Ga dan naar https://joodsestraat.nl/
