Skip to main content

Herdenking Vondelpark bij de spiegel ter reflectie

30 mei 2022
A. Heuvelman

Op woensdag 1 juni houdt Stichting Sobibor zijn eerste herdenking bij de ingang van het Vondelpark aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam. Hier is naar aanleiding van de speech van Willem Alexander op 4 mei 2020 die zei: ‘Sobibor begon in het vondelpark’ met het bordje ‘verboden voor Joden’ een monument geplaatst.

Op de herdenking die om 16:00 begint, zullen er verschillende toespraken en getuigenissen zijn die terugblikken op de oorlogsperiode. Ook worden er aan het einde steentjes neergelegd en is er een minuut stilte. Het hele programma is hier te vinden.  

Symbolische plek
De ingang van het Vondelpark, waar het gedenkteken zich bevindt, is een symbolische plek omdat in 1941 hier een bordje hing met de tekst ‘verboden voor Joden’. Daarom hangt er nu ter nagedachtenis aan de anti-Joodse maatregelen van toen, een spiegel en staat er een tekstbord met de woorden: “Sobibor – wat doe jij?”.

De titel van het bord verwijst naar een gedicht van de gefusilleerde verzetsstrijder Gerrit van der Veen “Wat doe jij”. Zijn gedicht werd gepubliceerd in het verzetsblad De vrije kunstenaar van maart 1944. De spiegel is bedoeld om de toeschouwer na te laten denken over de vraag: wat doe jij als je onrecht ziet? Vandaag de dag is er namelijk nog steeds discriminatie, tolerantie of racisme.

Thema wegkijken
Het monument is het eerste gedenkteken die refereert naar het thema wegkijken. Een groot deel van de Nederlanders zagen in de oorlogsperiode overvolle transporten met Joden of andere groepen langsrijden, maar deden niks of keken weg. Een ander deel van de Nederlanders richtte verzet of werkte samen met de nazi’s.

Het monument is tot stand gekomen door een initiatief van Niels van Deuren. Hij raakte geïnspireerd door de speech van koning Willem Alexander op 4 mei 2020 die zei dat ‘Sobibor begon in het Vondelpark’. Een jaar later werd het gedenkteken gerealiseerd in samenwerking met het Amsterdams 4 en 5 mei comité en de gemeente Amsterdam.   

Herdenking kindertransporten 
Bent u geïnteresseerd in nog meer verhalen over de oorlog? Bezoek dan met uw klas het herdenkingstransport van Stichting Sobibor op zondag 12 juni in kamp Vught. Kinderen uit groep zeven lezen tijdens deze bijeenkomst verschillende namen op van Joodse kinderen die zijn weggevoerd met de transporten van 6 en 7 juni in 1943. Tevens zijn er toespraken van o.a. Vera Bergkamp voorzitter Tweede Kamer Staten Generaal en Evelyn Askolovitch-Sulzbach. Zij ontkwam ternauwernood aan de kindertransporten en overleefde de kampen Westerbork en Bergen-Belsen. Het hele programma kan u hier vinden.

Deel dit artikel